Ιερουσαλήμ

Goncalo Tavares
Εκδόσεις: Καστανιώτη
Σελίδες: 180
Τίτλος πρωτοτύπου: Jerusalem
Μετάφραση: Αθηνά Ψυλλιά

Η πορτογαλική λογοτεχνική παραγωγή είναι πλούσια. Έχει να επιδείξει σπουδαία ονόματα συγγραφέων αλλά και έργων. Saramago, Pessoa, Antunes μερικοί από τους μεγάλους λογοτέχνες της χώρας αυτής που έχουν αφήσει το δικό τους στίγμα και έχουν ανεβάσει ψηλά τον πήχη. Τι γίνεται όμως με τη νέα γενιά; Εδώ έρχεται ένας πολύ νέος, 43 μόλις ετών συγγραφέας, ο Tavares που θεωρείται από τους καλύτερους και πιο ταλαντούχους νέους συγγραφείς να συνεχίσει την βαριά παράδοση της χώρας του. Ο Saramago μάλιστα έχει εκφραστεί με καθόλα κολακευτικά σχόλια για το έργο του, μεταξύ των άλλων λέγοντας πως "Ο Tavares δεν δικαιούται να γράφει τόσο καλά στα 35 του μόλις χρόνια, μου έρχεται να τον δείρω", και πως "θα είναι ο επόμενος Πορτογάλος νομπελίστας".

Άλλο που δεν ήθελαν φυσικά οι εκδότες και κότσαραν τις παραπάνω φράσεις σε όλες τις εκδόσεις των βιβλίων του. Προσωπικά δεν έχω καμιά διάθεση να αμφισβητήσω τα λεγόμενα του Saramago. Δεν νομίζω πως ένας τόσο καταξιωμένος συγγραφέας θα έκανε "fake" δηλώσεις στο όνομα του μάρκετινγκ Αυτό που με εκνευρίζει όμως είναι το ότι έγιναν το σήμα κατατεθέν σε ότι αφορά το όνομα του νέου συγγραφέα. Αυτή δε η έκφραση "ο νέος τάδε" είναι ότι πιο βλακώδης συναντάει κανείς στα εξώφυλλα βιβλίων. Κάθε συγγραφέας είναι μοναδικός και είναι εντελώς άδικο να του προσάπτουμε τέτοιους χαρακτηρισμούς.

Φυσικά δεν είμαι από άλλο πλανήτη, το παιχνίδι του μάρκετινγκ είναι το αγαπημένο του εκάστοτε εκδότη (και απαραίτητο να συμπληρώσω εδώ για μια πετυχημένη μπίζνα), οι κριτικοί είναι μέσα στο κόλπο επίσης. Το κακό όμως είναι πως με αυτόν τον τρόπο νομίζω πως δημιουργούν ένα είδος πίεσης στον αναγνώστη του οποίου οι προσδοκίες γίνονται τόσο υψηλές, χωρίς μάλιστα να έχει γευθεί καν μερικές φορές το προϊόν, ώστε εύκολα μπορεί να απογοητευθεί ακόμα και αν αυτό που δοκίμασε είναι μεν καλό αλλά όχι ΤΟ αριστούργημα που περίμενε με βάση τα όσα τον πότισαν. Έτσι μπορεί να απογοητευθεί ευκολότερα και όλο αυτό καταλήγει να είναι άδικο για τον συγγραφέα.

Αρκετά μακρηγόρησα και αυτό το σχόλιο μου ήταν περισσότερο γενικό παρά ειδικό μιας και το βιβλίο μου άφησε πολύ καλές εντυπώσεις. Είναι σύγχρονα γραμμένο και η τεχνική του Tavares οφείλω να ομολογήσω πως μου άρεσε πολύ. Η γλώσσα του είναι ωραία και η υπόθεση ενδιαφέρουσα και αρκετά πιασάρικη. Η πλοκή λαμβάνει χώρα μεταξύ 3 και 7 τα χαράματα σε μια ακατανόμαστη πόλη για την οποία το μόνο που ξέρουμε είναι πως έχει εκκλησίες και ότι είναι επικίνδυνη κατά τη διάρκεια της νύχτας. Αν είναι η Ιερουσαλήμ είναι άγνωστο και η αλήθεια είναι πως μικρή σημασία έχει. Οι ήρωες είναι 5-6 χαρακτήρες που έρχονται σε επαφή κατά τη διάρκεια αυτών των ωρών και το παρελθόν τους συνδέει μέσα από διαφορετικές προσωπικές ιστορίες. Το κοινό χαρακτηριστικό τους είναι πως κανένας από αυτούς δεν φαίνεται να είναι νορμάλ χαρακτήρας, όλοι έχουν την τρέλα τους. Σαν ανάγνωσμα είναι σε γενικές γραμμές σχετικά εύκολο αλλά και πολύπλοκο ταυτόχρονα. Ωραίος συνδυασμός. Επίσης ο συγγραφέας κάνει κάποιες σκέψεις γύρω από το θάνατο και ιδίως γύρω από τον ανθρώπινο φόβο. Ένιωσα αρκετή ευχαρίστηση διαβάζοντας το, η "φωνή" του Tavares μου άρεσε και την βρήκα πολύ ενδιαφέρουσα και πολύ θα ήθελα να εκδοθούν και άλλα βιβλία του (έχει γράψει πολλά) στην χώρα μας ώστε να τον ξαναδιαβάσω. Έχω την αίσθηση ότι πρόκειται για έναν ταλαντούχο νέο συγγραφέα και ότι θα μας απασχολήσει αρκετά στο μέλλον. Πιστεύω πως αξίζει (τουλάχιστον) δοκιμής.